ลักษณะ "เต้านม" ของคุณแม่หลังคลอด
จุดขาวคล้ายหนองหรือตุ่มใสที่หัวนม
เป็นตุ่มอุดตัน จุดขาวคล้ายหนองที่หัวนม มักเกิดจากเศษไขมันหรือเนื้อเยื่อบุผิว หลุดลอกไม่หมด ทำให้น้ำนมไหลได้ไม่ดี
ตุ่มใสที่หัวนม มักเกิดจากการเสียดสีขณะที่ลูกดูดนม คุณแม่ยังสามารถให้นมลูกน้อยได้ตามปกติ ถ้าจัดให้ลูกน้อยดูดถูกวิธีและดูดบ่อยครั้ง ปัญหาเหล่านี้จะหายไปเอง
แนะนำ
- คุณแม่ควรบีบน้ำนมออก ก่อนให้ลูกดูดนม และให้ลูกดูดข้างที่เป็นก่อน เพื่อช่วยให้ไขมันที่อุดอยู่หลุดออก
- แต่ถ้ายังไม่หลุด รวมทั้งมีอาการเจ็บปวดในเต้านมร่วมด้วย ควรปรึกษาแพทย์หรือพยาบาล
เต้านมเต่ง ตึง
พบได้เป็นปกติ จากน้ำนมที่มีมากเต็มเต้าทำให้เต่งตึง แต่ไม่คัดเจ็บ และยังมีลักษณะยืดหยุ่นได้
แนะนำ
- ให้ลูกน้อยดูดบ่อยๆ ทุกๆ 2-3 ชั่วโมง (ดูดให้ถูกวิธี) เต้านมจะนุ่มลง สบายขึ้น
เต้านมคัด
คือภาวะที่มีน้ำนมเต็มเต้ามากเกิน จนระบายออกได้ยาก จับแล้วจะรู้สึกเป็นก้อนแข็งๆ เนื้อเต้านมไม่มีความยืดหยุ่น เจ็บ คัด ร้อน ผิวแดงเป็นมันวาว คุณแม่อาจมีอาการไข้ต่ำๆ ร่วมด้วย
แนะนำ
- ประคบอุ่น อย่างน้อย 10 นาที เพื่อลดอาการปวด
- บีบน้ำนมออกด้วยมือหรือเครื่องปั๊ม จนลานหัวนมนิ่ม แล้วให้ลูกน้อยดูด ดูดบ่อยๆ และควรดูดให้ถูกวิธี
**ใช้ยาพาราเซตามอลได้
เต้านมอักเสบ
จะมีลักษณะเป็นก้อน บวม แดง คุณแม่จะมีอาการไข้สูงนานกว่า 24 ชม.
แนะนำ
- ไม่จำเป็นต้องให้ลูกงดดูดนม เพราะจะทำให้เต้านมอักเสบมากยิ่งขึ้น
- บีบน้ำนมออกทุกๆ 3 ชม. เพื่อลดภาวะน้ำนมเต็มเต้า
- และควรพบแพทย์เพื่อพิจารณาการรักษาอย่างถูกวิธี เพื่อลดโอกาสเสี่ยงเป็นฝีที่เต้านม
ก้อนเจ็บที่เต้านม
เต้านมจะมีลักษณะผิวหนังแดง และคลำเจอก้อนในเต้านม ที่กดแล้วเจ็บ จะต่างจากเต้านมอักเสบตรงที่ คุณแม่จะไม่มีอาการไข้
แนะนำ
- ประคบด้วยน้ำอุ่น และบีบระบายน้ำนมออกก่อนให้ลูกดูดนม
- นวดคลึงบริเวณที่พบก้อน (นวดขณะที่ลูกกำลังดูดนม)
- เปลี่ยนท่าให้นมลูก
- ถ้าอาการยังคงอยู่แม่ผ่านมาเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือน อาจจะไม่ได้เกิดจากการให้นม ลักษณะนี้ควรพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม